Là một bowler, phải chăng đã không ít lần bạn cảm thấy bực mình vì quả banh cứ đi rề rề rồi đảo hướng quá sớm so với dự kiến, banh lăn ra sàn không mượt mà cứ bị văng lên trời, rồi rớt ra xa kêu ầm ầm. Bạn muốn một đường banh đi xa, sâu và hook trễ như các video trên youtube nhưng hầu như vô vọng. Quả banh cứ cứng đầu không tuân theo ý muốn của chủ. Bạn nghĩ chỉ có mình bạn mắc phải điều này? Ồ không, rất nhiều người chứ không riêng gì bạn.
Happybowlers.com xin chia sẻ một bí quyết giúp bạn khắc phục 100% sự khó chịu này và sở hữu những cú ra banh mượt mà, ổn định, đường banh vươn xa, có tốc độ tối ưu và dễ dàng kiểm soát độ hook. Đây chắc chắn sẽ là bước ngoặt trong công cuộc chinh phục kĩ thuật bowling đỉnh cao của bạn. Bạn đã sẵn sàng tiếp nhận nó chưa? Hãy làm quen với “NGUYÊN LÝ FLAT POINT” hay “NGUYÊN LÝ ĐIỂM BẰNG”.
Đây sẽ là một bài viết dài, mang tính chất lý thuyết lẫn thực hành đan xen. Vì vậy, nếu bạn không thể ngồi lâu để đọc, hãy bookmark bài viết này lại, vì bạn sẽ cần phải xem lại nó nhiều lần để suy ngẫm đấy. Hãy thưởng thức bí quyết này một cách từ tốn nhất có thể nhé.
QUỸ ĐẠO SWING CỦA BANH BOWLING HÌNH GÌ?
Chắc sẽ có tới 90% các bạn trả lời rằng, đó là hình bán nguyệt, nửa hình tròn theo chuyển động của con lắc đồng hồ chứ gì nữa! Đúng rồi! Đó là những gì đa số những người mới chơi bowling được dạy. Tuy nhiên, nếu bạn để cho quả banh của mình chuyển động theo quỹ đạo bán nguyệt, hay nửa vòng tròn, bạn sẽ kết thúc vòng swing của mình bằng động tác lift banh từ ngón tay thẳng lên trời khi đưa banh ra sàn. Đây chính là nguyên nhân tạo ra những vấn đề ở đầu bài viết.
“…banh cứ đi rề rề rồi đảo hướng quá sớm so với dự kiến, banh lăn ra sàn không mượt mà cứ bị văng lên trời, rồi rớt ra xa kêu ầm ầm. Bạn muốn một đường banh đi xa, sâu và hook trễ như các video trên youtube nhưng hầu như vô vọng…”
Vì sao lại như thế? Nếu trở về thời xa xưa khi banh bowling còn được làm bằng gỗ, cao su hay vỏ urethane bình thường và lõi banh cũng không tân tiến như bây giờ thì việc lift banh bằng 2 ngón tay giữa thẳng lên trời khi ra banh là điều thiết yếu để có được đường banh xoáy và hook.
Nhưng đó đã là quá khứ, ngày nay banh bowling đã được cải tiến vượt bậc với vỏ và lõi tối tân hỗ trợ hook tối đa. Thậm chí chỉ cần đưa nhẹ banh ra sàn ở vị trí ra tay hook thì lõi banh đã bắt đầu phát huy tác dụng đảo hướng banh. Vậy nếu bạn còn lift banh thẳng lên trời nữa thì chắc chắn quả banh sẽ còn đảo hướng nhanh hơn, giật khủng khiếp hơn và kết quả là bạn cảm thấy đường hook thật khó kiểm soát!
Như vậy có thể kết lại rằng, việc lift banh ngày nay không còn phát huy hiệu quả nữa. Và quỹ đạo nửa vòng tròn hay bán nguyệt chính là nguyên nhân khiến bạn lift banh một cách bản năng mặc cho bạn đã có ý thức rằng “Đừng có lift, hit-up quả banh lên trời nữa! Chỉ cần đưa nó ra sàn thôi!”. Vậy làm sao để hạn chế việc lift banh lên trời? Đó là lúc Nguyên lý điểm bằng xuất hiện để giải quyết vấn đề.
NGUYÊN LÝ ĐIỂM BẰNG (FLAT SPOT) LÀ GÌ?
Nguyên văn của cụm từ này đó là “Nguyên lý điểm bằng tại đáy của vòng swing” (“Flat Spot” at the bottom of the swing). Ý tưởng ở đây là nếu bạn có thể làm dẹp quỹ đạo swing của quả banh khi đi đà, khiến nó trở thành 1/2 hình elips thay vì 1/2 hình tròn thì bạn sẽ không còn có cảm giác lift banh nữa mà thay vào đó là “dán” (posting shot) đường banh ra mặt sàn. Điểm bằng bóp dẹp quỹ đạo bán nguyệt thành hình elips chính là yếu tố quyết định giải quyết mọi vấn đề ở trên.
Quỹ đạo flat spot hình elips màu đen hướng ngang ra sàn – Quỹ đạo nửa vòng tròn là màu trắng hướng lên trời
Sẽ khó tưởng tượng nếu bạn chỉ đọc những gì mình viết. Hãy xem video dưới đây. Bạn có thể thấy Chris Barnes tại thời điểm 2:40. Chris mượt mà đưa quả banh ra sàn như động tác dán một con tem ra sàn, bắt đầu từ điểm bằng tại đáy của vòng swing gần mắt cá chân. Đó chính là điểm bằng mà Chris đã tạo ra cho mình và có một đường banh không thể tuyệt vời hơn.
VÌ SAO FLAT SPOT LẠI QUAN TRỌNG?
#1: Nó cho phép bạn đưa banh ra sàn một cách mượt mà và nhẹ nhàng nhất. Bằng cách này, chuyển động xoay của banh sẽ không bị ảnh hưởng bởi độ nảy của banh khi chạm sàn. Hãy tưởng tượng một chiếc máy banh khi hạ cánh, phi công giỏi sẽ làm cho góc hạ cánh nhỏ nhất và hạn chế tối đa máy bay bị bung nảy khi chạm đường băng. Mặt khác, điều này còn giúp banh vươn xa hơn xuống cuối sàn trước khi hook trở lại. Chẳng phải lúc nào bạn cũng nói “mình muốn đường banh vươn xa và hook trễ”. Chính là nó đấy!
#2: Hạn chế tối đa đến 100% động tác lift hay hit-up quả banh lên trời khi release. Như đã nói ở trên flat spot làm bằng quỹ đạo banh (từ nữa vòng tròn thành elips) giúp bạn không còn có cảm giác loft banh lên trời khiến banh bị hook sớm mà người ta thường gọi là “early reaction”.
#3: Bạn sẽ tăng rev rate của mình lên đáng kể. Khi có điểm bằng, áp lực banh đè lên ngón tay và bàn tay sẽ giảm đi hơn 50%. Kết quả là bàn tay, cổ tay, cánh tay sẽ thoải mái hơn, free swing hơn, linh động hơn, ngón cái tự thoát ra dễ hơn, nhanh hơn hay đồng nghĩa với việc bạn có thể làm việc được bàn tay nhiều hơn để tăng tốc độ vòng xoay (rev-rate) của banh lên. Hãy nhớ trong đầu “dán banh ra sàn, không lift nữa!” khi thực hiện cú ra banh. Flat spot sẽ cho bạn thấy sự thay đổi tuyệt vời ở rev rate mà bạn không cần phải gây áp lực nhiều ở tay. Bạn sẽ cảm thấy khỏe hơn và nhẹ nhàng hơn.
#4: Độ ổn định của đường banh sẽ tăng lên gấp nhiều lần và bạn sẽ có cảm giác “nắm bắt” dễ dàng hơn quỹ đạo hook của nó. Mọi thứ sẽ dễ dàng dự đoán hơn, không còn cảm giác banh giật bất chợt, hook sớm nữa. An tâm tuyệt đối. Tuyệt vời chưa!
Flat spot được cấu thành bởi 4 yếu tố sau:
- Bước trượt rõ ràng.
- Giữ cho thân người phía trên không bị chúi về phía trước quá nhiều.
- Đầu gối linh hoạt và co ở giai đoạn cuối cùng.
- Luôn nhớ trong đầu:”dán banh ra sàn, không lift nữa!”
Yếu tố mấu chốt ở đây là bạn phải trượt hoàn hảo ở bước cuối cùng. Nếu bạn không trượt thì quỹ đạo banh sẽ là nửa vòng tròn chứ không còn là nửa hình elips và bạn sẽ lift hay hit-up quả banh khi đưa ra khỏi sàn. Có thể mô tả quá trình Flat Spot được hình thành như hình vẽ sau:
Nét đứt đoạn màu cam ở đường cong chính là điểm bằng elips, bóp dẹp quỹ đạo nửa cung tròn.
Để có bước trượt hoàn hảo, hãy ghi nhớ điều này. Ở bước trước khi trượt hãy ý thức giữ cho phần thân trên thẳng lên. Vì sao mình lại nhấn mạnh phải ý thức cho phần thân trên thẳng lên. Có 2 lí do:
1. Đa phần chúng ta có thói quen lao đầu về phía trước ở những bước cuối cùng. Điều này khá tự nhiên và thường diễn nếu cánh tay của bạn không ở trạng thái free swing mà đang dùng lực kéo banh về phía trước. Việc này tự động khiến cơ thể cảm nhận quả banh đang rượt phía sau và nó kích hoạt cơ chế kích thích cơ thể phải lao về phía trước nhanh hơn quả banh. Hãy sửa ngay việc dùng lực kéo banh từ phía sau bằng cách để banh tự swing tự nhiên và ít bị tác động lực trong khi cơ thể chuyển động nhất (free swing).
2. Tư thế xấu. Đây là hậu quả của tư thế khom lưng gù lưng và cổ về phía trước. Khi lao phần thân trên về phía trước, bạn đã vô tình tạo áp lực lên vai, cản trở đường xuống của vòng swing banh, phá vỡ chuyển động tự nhiên của con lắc. Đồng thời, việc lao người về phía trước lại đẩy trọng tâm về chân trượt. Khi bắt đầu vào bước trượt, trọng tâm phải được dồn ở chân không trượt thì bạn mới có thể đẩy chân trượt lên phía trước. Việc đè nặng chân trượt sẽ khiến biên độ trượt bị giảm tối đa, kéo theo giảm flat point và bạn còn có thể bị khựng bất chợt gây mất thăng bằng và lao người về phía trước. Sẽ rất tồi tệ đấy!
Làm cách nào để khắc phục tư thế xấu này? Các bowler cũng là những dân văn phòng và những người hay ngồi và dùng máy tính, xem ti vi trong tư thế cúi đầu,cổ hay dựa ghế cong lưng trong thời gian dài….. Điều này vô tình hủy hoại tư thế tốt nhất của chúng ta đó là thẳng lưng và ưỡn ngực ra phía trước. Nếu bạn đã ngồi trong tư thế xấu này quá lâu thì khi bowl nó sẽ vô tình khiến bạn có xu hướng lao đầu, đổ người về phía trước một cách bản năng.
Hãy sửa hay tư thế này ngay bằng việc thay đổi thói quen sinh hoạt. Đồng thời khi bowl, hãy ý thức ngửa thẳng thân người phía trên ở bước áp chót trước khi trượt. Điều này sẽ cân bằng lại và giảm thiểu việc bị lao đầu về phía trước. Khi bạn đã quen với tư thế tốt, mọi thứ sẽ diễn ra một cách tự nhiên hơn.
2 kiểu ngồi thường thấy gây ra tư thế xấu, gù lưng
Thiết bị đai lưng hỗ trợ để sửa lại tư thế cho thẳng lưng lại, chống gù lưng.
Thiết bị đai lưng hỗ trợ để sửa lại tư thế cho thẳng lưng lại, chống gù lưng.
Hơn thế, khi thân trên ở vị trí cân bằng không ngả ra sau quá cũng không lao đầu về phí trước quá, bạn sẽ đưa cơ thể vào vị trí có điểm tựa (leverage point) tốt nhất tại đáy vòng swing (bottom of the swing) để tận dụng được flat spot và “dán” banh ra sàn với 100% lực đẩy tối ưu để giúp banh có tốc độ như ý. Hãy xem các pro bowler đã thực hiện điều này tốt ra sao.
Tư thế hoàn hảo của Daniel Mc Ewan ở bước áp chót trước khi trượt. Không bị chúi về phía trước.
Chiếu chậm quá trình hình thành flat spot của một New Hui Fen và Daniel Mc Ewan
Hoàn tất bước trượt
Khi sửa được tư thế lao đầu, việc trượt sẽ diễn ra rất thoải mái và quan trọng là chân trượt sẽ dừng lại một cách tự nhiên nhất khi trọng tâm bắt đầu dồn về chân trượt. Tại thời điểm dừng này, bạn sẽ cảm nhận được banh di chuyển tới khu vực đáy (bottom) của quỹ đạo điểm bằng, đó là lúc bạn ra tay dứt điểm rót banh ra sàn.
Nói một cách khác, cơ thể chúng ta sẽ được chia làm 2 phần dọc nhìn từ phía bên hông, chân trượt sẽ kéo phần trước cơ thể về phía trước, sau đó nửa sau cơ thể sẽ dồn lên khi chân trượt dừng. Khi nửa sau cơ thể và banh dồn về phía trước đến khu vực gần mắt cá chân là lúc bạn sẽ dứt điểm. Lưu ý, chân trượt phải dừng chắc trước khi dứt điểm và bạn chỉ dứt điểm khi cảm nhận được đáy (bottom) của vòng swing. Bất cứ lực đẩy trước khi banh tới đáy vòng swing sẽ phá hỏng toàn bộ thành quả của flat spot. Cảm nhận này sẽ rõ ràng hơn theo thời gian tập luyện.
Chân trượt dừng chắc chắn sẽ làm điểm tựa để cả phần thân sau + banh dồn về phía trước, kéo theo chuyển động vươn tới của đầu gối sau khi dứt điểm mà chúng ta thường gọi là “knee continuing”. Hãy xem video minh họa sau:
Đó là quá trình tạo ra flat spot. Hãy áp dụng flat spot cho cả cú đánh spare. Bạn sẽ thấy sự thay đổi không ngờ! Giờ thì bạn đã đọc đủ rồi đấy, giờ là lúc thực hành. Bạn thật kiên nhẫn khi có thể đọc tới đây, chúc bạn thành công trong việc tạo ra flat spot và cải thiện điểm số của mình.
Thanks ad. Chắc đánh xong hay chúi về phía trước nên đau lưng hoài, cần phải sửa mới được 🙁
Yeah baby, share nếu thấy hay nha em, share cho các bạn khác cùng biết. Tâm huyết của anh đó.
Josh Le
E tinh chieu t4 nay di nua ne.
Trobg tuan a bậ lắm
Cuoi tuan nay anh di tour roi…