Quy định quan trọng của USBC về banh bowling thi đấu

Khi đã bắt đầu bước vào thế giới của bowling thi đấu, bạn cần biết rõ một số quy định của USBC về banh để tránh trường hợp banh không được chấp nhận cho sử dụng hoặc bị hủy kết quả thi đấu một cách đáng tiếc. Bài viết sau sẽ dẫn dắt và giải thích từng bước giúp bạn nắm chắc quy định này.

1. Nguyên tắc 1:1:3

Nguyên tắc này liên quan đến trọng lượng tương đối của banh khi cân và được trình bày một cách chi tiết và đầy đủ như sau:

Cân Do-do Scale cổ điển sử dụng khi cân banh.

Với tất cả banh dành cho thi đấu theo quy định của USBC:

Side weight (trong lượng chênh lệch giữa 2 nửa banh chia đôi bời đường trung tâm giữa 2 finger không được vượt quá 1oz

Thumb weight và Finger weight (trọng lượng giữa 2 nửa banh có 2 finger và thumb) không được vượt quá 1oz

Top weight và bottom weight (trọng lượng giữa 2 nửa banh có kí hiệu pin và phần còn lại) không được vượt qua 3oz

(Nguồn: USBC weight specifications)

Đó là 3 điểm quan trọng nhất về mặt trọng lượng của banh mà bạn cần lưu ý và nhắc người khoan banh phải cân kĩ lại trong và sau khi khoan banh cho mình. Nếu không thỏa mãn cả 3 điều kiện trên, banh của bạn sẽ không được chấp nhận cho sử dụng để thi đấu bất kể bạn đánh hook hay spinner.

2. Lỗ thứ 4 (extra hole – balance hole) dùng để làm gì?

Nhiều bowler Việt Nam thường khá ngạc nhiên khi thấy một số quả banh bowling có thêm lỗ thứ 4. Một số lại đồn rằng lỗ thứ 4 sẽ làm banh hook mạnh hơn hay có nhiều hiệu ứng vi diệu hơn…v..v…Vậy thực sự lỗ thứ 4 trên banh bowling dùng để làm gì? Và vì sao lại cần có lỗ thứ 4? Phải chăng nó có một tác dụng “ma thuật” nào đó với banh bowling? Câu trả lời sẽ có dưới đây.

Lỗ thứ 4 có nguồn gốc phát sinh từ quy định về trọng lượng của banh khi thi đấu do USBC đề ra. Trong trường hợp một thông số nào đó trong 3 quy định của USBC ở trên không được thỏa mãn, bạn có quyền đục thêm 1 lỗ thứ 4 để đưa trọng lượng chênh lệch về đúng giới hạn của nó.

Thông thường trọng lượng hay bị vượt quá giới hạn đó là side weight (trong lượng chênh lệch giữa 2 nửa banh chia đôi bởi đường trung tâm giữa 2 finger). Khi điều này xảy ra, bạn cần châm thêm 1 lỗ thứ 4 để giảm trọng lượng chênh lệch về dưới 1oz mà an toàn nhất là 3/4 oz. Đây chính là khời thủy và nguồn gốc cơ bản của lỗ thứ 4 (extra/balance hole).

Sau một thời gian nghiên cứu và phát triển lâu dài, người ta thấy rằng, lỗ thứ 4 này có thể ảnh hưởng lớn đến chuyển động của banh bowling tùy thuộc vào vị trí mà nó được khoan. Dưới đây là một số vị trí cơ bản tương ứng với chuyển động thay đổi của banh bowling. Tuy nhiên trước hết bạn cần hiểu khái niệm “track flare” của banh.

Track flare thể hiện độ lắc, xoay của banh khi chuyển động trên lane và được thể hiện bằng các vòng dầu để lại trên banh. Số lượng đường càng nhiều và trải rộng thì banh càng quay lắc mạnh cũng như hook nhiều. Track flare càng nhỏ, hẹp thì banh sẽ lắc ít, diện tích bề mặt tiếp xúc với lane cũng ít nên banh sẽ ít ma sát với sàn => hook ít hơn.

+ Vị trí P1 trở lên phía trên: Làm giảm track flare của banh.

+Vị trí P2: Không làm thay đổi track flare.

+Vị trí P3: Làm tăng track flare của banh.

+ Vị trí P4: Tăng track flare của banh lên maximum.

Dưới đây là một video minh họa sự cực kì trực quan về sự thay đổi chuyển động của banh bowling ứng với từng vị trí lỗ extra hole.

Túm lại lỗ thứ 4 không phải cứ thích thì châm, nó có nguyên nhân và ý đồ của người dùng banh.

3. Quy định đặc biệt với banh dành cho các bowler 2 tay

Đối với các bowler không sử dụng lỗ thumb, hay nói cách khác là không đút ngón cái vào banh khi cầm và ra banh thì USBC có một số nguyên tắc cụ thể hơn. Nhưng ta hãy bắt đầu với nguyên tắc cơ bản như sau:

“Holes or indentations for gripping purposes shall not exceed five and shall be limited to one for each finger and one for the thumb, all for the same hand. The player is not required to use all finger holes in any specific delivery, but they must be able to demonstrate, with the same hand, that each gripping hole can be simultaneously used for gripping purposes. Any thumb hole that is not used for gripping purposes during the delivery would be classified as a balance hole.”

….

“Also, a ball may have one hole for balance purposes, not to exceed 1¼ inches in diameter at any point through the depth of the hole.”

….

“The basic USBC interpretation of this specification is that bowlers are allowed one hole for each finger, not multiple holes for each finger.”

“Balance holes are not allowed to have an insert or interchangeable device, and they cannot have grooves, slots, etc., to hold an insert or interchangeable device as that is not the intention of a balance hole.”

(Nguồn: USBC explains specification related to new gripping layouts)

Dịch ra tóm tắt là:

Các lỗ banh dùng để đút ngón (finger lẫn thumb) vào không được vượt quá 5 lỗ cho mọi bowler. Bất cứ lỗ nào không được sử dụng để đút ngón cái vào khi đánh sẽ được xem là lỗ extra/balance hole. Một banh bowling chỉ được có tối đa 1 lỗ với mục đích là balance/extra hole với đường kính không được vượt quá 1¼ inches. Lỗ balance hole không được đút thêm finger inserts (được đút thumb slug vào nhưng không được dùng interchangeable thumb slug)…

Từ đó ta có thể hiểu rằng, một banh bowling chỉ có thể có tối đa 1 lỗ finger dành cho mỗi ngón tay để đút vào khi ra banh. Và nó cũng đồng nghĩa với việc bowler đánh 2 tay dùng 2 finger đút vào lỗ banh nhưng không đút ngón cái vào banh sẽ chỉ có thể có tối đa 3 lỗ trên 1 quả banh.

Một điểm thú vị nữa là với quy định trên, ta có thể đút một lúc 3, 4 ngón finger vào khi release nếu muốn khoan như thế. Nhưng phải đám bảo là đút hết các ngón (trừ ngón cái) tương ứng với số lỗ finger trong giới hạn số lượng lỗ cho phép hahaha 😀

Dưới đây là minh họa một số trường hợp hợp lệ và không hợp lệ:

Wi Grip (hợp lệ) Trong trường hợp dùng cả 3 lỗfinger hoặc 2 lỗ finger và 1 thumb	Wi Grip (không hợp lệ) Vì có 2 balance hole và balance holecó finger insert
Triangle grip (hợp lệ) Bowler không dùng ngón cái	Triangle grip (không hợp lệ) Vì balance hole có finger insert